از دامداری تا سفره
تولید شیر تازه:
دامداران در روز دو یا سه بار شیر دام های خود را می دوشند.
عمل شیر دوشی در دامداری های کوچک با دست و در دامداری های بزرگ و صنعتی با دستگاه شیردوشی انجام می شود.شیر پس از دوشیده شدن خنک شده و به مراکز جمع اوری شیر یا کارخانجات لبنیات انتقال داده می شود.
مراکز جمع آوری شیر:
مراکز جمع آوری شیر به منظور گردآوری شیر دامداران کوچک در روستا ها تاسیس شده اند.
در این مراکز با تجهیزات مختلف شیر دریافتی از نظر کیفی آزمایش می شود و بعد از دریافت برای جلوگیری از فساد در دمای زیر 10درجه سانتیگراد نگهداری می شود.
شیر در کارخانه :
دریافت شیر:
در کارخانه شیر توسط تجهیزات مختلف ،از نظر شیمیایی و کیفی آزمایش می شود در صورت مطابقت با استاندارد ایران دریافت و وارد مخازن مخصوص شیر می شود .
استاندارد کردن شیر:
شیر در ابتدا بر حسب میزان چربی مورد نیاز استاندارد می شود.این کار توسط دستگاه سپراتور انجام می شود.
سپراتور وسیله ای برای تفکیک شیر تازه به شیر اسکیم ( شیر بدون چربی ) و خامه استفاده می گردد.
برای تولید هر نوع شیر با درصد چربی متفاوت ، یک مقدار مشخصی خامه به شیر اسکیم برگشت داده می شود.شیر با درصد چربی های متفاوتی در بازار موجود است، مانند شیر پاستوریزه و هموژنیزه شیر3٪ ،۲٪، ،۱ ٪و اسکیم (صفر درصد چربی ) .
هموژن کردن شیر :
شیر پس از استاندارد کردن ، هموژن می شود. این عمل توسط دستگاه هموژنیزاسیون صورت می گیرد.دردستگاه هموژنیزاسیون ، سلولهای چربی شیر پس از عبور از سوراخهای بسیار ریز ، به اجزای کوچکتر شکسته می شوند .این عمل مانع از جداشدن چربی از شیر به سطح آمدن آن می شود.هموژنیزاسیون باعث یکنواخت شدن چربی و ایجاد بافت و طعم خامه ای به شیرمی دهد.پروتئین های موجود در شیر به اطراف این اجزای کوچک می چسبند و از اتصال مجدد آنها بهم جلوگیری می کنند و به این طریق ذرات شیر به صورت معلق در شیر باقی می مانند.
پاستوریزه کردن:
در عمل پاستوریزه کردن، شیر ابتدا به دمای ۷۲ درجه سانتی گراد و در مدت ۱۶ ثانیه گرم می شود و سپس به سرعت به دمای ۴ درجه سانتی گراد سرد و وارد مخازن نگهداری شیر می شود.این عمل باعث از بین رفتن باکتری های بیماریزا موجود در شیر طبیعی و افزایش ماندگاری شیر می شود.
بسته بندی:
شیر از مخازن به دستگاه پرکن اتوماتیک پمپ می شود و سپس از طریق این دستگاه بسته بندی بطور اتوماتیک در بسته بندی ها ی مختلف وارد می شود. در طول نگهداری بسته در کارخانه در سرد خانه در دمای زیر 8 درجه سانتی گراد نگهداری می شوند.این عمل باعث جلوگیری از رشد باکتری ها و سالم ماندن شیر می شود.
توزیع:
شیر برای عرضه به مشتریان به فروشگاه ها، رستورانها و ... بوسیله کامیونهای سردخانه ای در دمای ۱ تا ۴ درجه سانتی گراد حمل می شود. فروشگاه ها نیز پس از دریافت شیر ، آنها را در محل سرد یا یخچال قرار می دهند.
واحد تحقیق و توسعه لبنیات ویژه